Korte geschiedenis van Brazilië
Brazilië werd in 1500 ontdekt door Pedro Alvares Cabral, een Portugese ontdekkingsreiziger. De vloot landde in het noordoosten van Brazilië en wel in het zuiden van de huidige deelstaat Bahia. In die tijd woonden ongeveer 1 miljoen indianen verspreid over heel Brazilië. Daar Portugal geen middelen had om een kolonisatie te financieren, werd het land in 1534 opgedeeld in 15 stukken met ieder circa 300 km kust, en verdeeld onder de Portugese adel en belangrijke mensen die met eigen middelen het land moesten koloniseren. De gevestigde indianenstammen werden bij deze verdeling totaal genegeerd; dit zou later veel leed veroorzaken en veel feodale eigenaars hebben deze indeling met hun leven moeten bekopen.
In 1549 werd de stad Salvador gesticht aan de Allerheiligenbaai, als eerste hoofdstad van het land dat de naam Brasil kreeg, genoemd naar de grootste rijkdom van die tijd “pau brasil” – een boom die rode verf gaf welke werd gebruikt in de stofindustrie. Dit was meteen ook de eerste rijkdom van het nieuwe land. Ook in Nederland werd dit hout verwerkt – het Rasphuis in Amsterdam heeft hier zijn naam aan te danken. Daar werd door wezen deze houtsoort verwerkt. Tot de 18e eeuw werden er nog grote delen van Brazilië door de koningen van Portugal teruggenomen en wederom uitgedeeld, hoewel er sinds de stichting van Salvador al sprake was van een centrale regering.
Ten tijde van de tachtigjarige oorlog, waarbij Portugal ingelijfd werd door Spanje dat de zeer lucratieve handel van de Hollanders met Portugal verbood, hebben de Hollanders met de inmiddels opgerichte West Indische Compagnie het gebied Brazilië twee keer bezet: in 1624 bezetten zij voor korte tijd Salvador. In die tijd veroverde Piet Heijn de zilvervloot, wat zoveel geld opbracht dat in 1630 een tweede expeditie gevormd kon worden die, meer ten noorden bij wat nu Recife heet, aan wal ging. Van hieruit werd het noordoosten veroverd en geregeerd door Maurits van Nassau. Suikerriet was toen de grootste rijkdom. De lokale indianenbevolking bleek niet geschikt voor arbeid en slaven werden dmv handel – natuurlijk ook door de West Indische Compagnie – uit West Afrika gehaald. Deze intensieve slavenhandel heeft ongeveer 300 jaar bestaan, van 1580- 1880. Dit is een belangrijke reden van de armoede in Brazilië. De zwarte afstammelingen van de negerslaven wonen grotendeels in de sloppenwijken rond de steden. Juist in deze sloppenwijken bevinden zich de kleuterschoolprojecten van onze Stichting.
In 1654 werden de Hollanders verslagen. Ook de Fransen hebben Brazilië voor een korte periode bezet.
Goud en diamanten werden in de deelstaat Minas Gerais circa 1700 ontdekt. Dit bracht veel geld op voor de Portugese kroon. In 1763 werd de hoofdstad verplaatst naar Rio de Janeiro.
In 1807 was in Europa Napoleon Bonaparte aan de macht. Voor hem vluchtend koos Johannes VI er voor de zetel van zijn regering te verplaatsen naar de kolonie. Het leven in Brazilië beviel het koninklijk huis zo goed dat Johannes slechts naar Portugal terugkeerde toen er een opstand dreigde uit te breken in het moederland. Hij liet zijn zoon Dom Pedro I achter. Deze riep in 1822 de onafhankelijkheid van Brazilië uit en zorgde voor een vreemde situatie: ten midden van alle nieuwe republieken in Zuid Amerika werd Brazilië een keizerrijk. Na een rampzalige oorlog tegen Argentinië trad Pedro I af ten gunste van zijn minderjarige zoon Pedro II en keerde naar Portugal terug. Dom Pedro II was een goede regent. Het land floreerde in alle opzichten. Dom Pedro was verantwoordelijk voor het beëindigen van de slavernij (in 1888) en haalde miljoenen immigranten naar Brazilië – vooral Italianen, Duitsers en Polen. Toch werd hij in 1889 afgezet. In dat jaar werd de republiek uitgeroepen. In die tijd werd rubber één van de pilaren van de Braziliaanse economie. Legendarisch is het verhaal van de wereldberoemde Italiaanse zanger Caruso die in het dorp Manaus optrad in een prachtig theater, waarbij de straten in de nabijheid bekleed werden met rubber tegen het geratel van de koetsen. Nadat de rubberplant door een Engelsman meegesmokkeld en geïntroduceerd werd in Azië, was het afgelopen met de rijkdom van het Amazonegebied.
Gelukkig werd een ander gewas weer belangrijk: de koffieboon. Langer dan 50 jaar heeft de koffie voor veel werk en geld gezorgd, vooral in het zuiden van Brazilië. Ook werden er veel industrieën opgezet in het zuiden. Al snel was Brazilië een land waar men niet omheen kon. In 1960, onder het bewind van Juscelino Kubitschek werd de hoofdstad wederom verplaatst. Brasilia, midden in het enorme land, werd de futuristische hoofdstad van Brazilië. De gedachte hierachter was dat met het verplaatsen van de hoofdstad, de 20e eeuw eindelijk het binnenland zou bereiken, weg van de kuststrook.
In de twintigste eeuw werd het land geregeerd door militairen onder leiding van de populist Getulio Vargas, die als eerste voor socialistische veranderingen zorgde en na hem een opeenvolging van aanvankelijk burger- en later militaire regeerders. De economische situatie na de Tweede Wereldoorlog wordt gekenmerkt door periodes van economisch groei maar ook van achteruitgang. De arme bevolking kreeg het voortdurend moeilijker; de inflatie steeg (in 1985 228% per jaar, in 1987 366% en in 1988 zelfs 900% !!), de koffieprijzen gingen drastisch naar beneden. Uiteindelijk, na 3 decennia militair bewind, werd in 1985 Tancredo Neves gekozen tot president. Helaas zou hij sterven voordat hij ingezworen werd. In 1989 kwam Fernando Collor de Melo aan het bewind, maar hij bleek zo corrupt dat hij via een civiele procedure werd afgezet. In 1994 werd Fernando Henrique Cardoso gekozen. Hij regeerde 8 jaar en voerde een monetaire hervorming uit onder de naam “Plano Real”. Brazilië kreeg een nieuwe munt – de Real (na de Cruzeiro, Cruzeiro Novo, Cruzado, Cruzado Novo….). De inflatie daalde naar circa 35% en ook de werkloosheid daalde. Tot nu toe profiteren echter maar weinig mensen van deze situatie. De meeste Brazilianen moeten rondkomen van een klein inkomen. Het minimumloon bedraagt momenteel 200 reais, ongeveer 70 euro. Veel mensen uit het informele circuit verdienen een half minimumloon, nog 13% helemaal niets. Volgens de VN zijn er 53 miljoen arme mensen in Brazilië en 20 tot 25 miljoen straatarmen. Het zuidoosten wordt gezien als het Mekka van het land, daar vindt nog steeds een grote trek naar toe.
Het noordoosten van Brazilië is het gebied waar de Stichting de meeste projecten heeft. Het is ruim 1,5 miljoen km² oftewel meer dan 18% van de oppervlakte van Brazilië, het telt 46,3 miljoen inwoners oftewel ruim 28% van de bevolking van Brazilië. Het bestaat uit 9 deelstaten en ligt in een gebied dat heeft te kampen met grote droogten (de laatste in 1998), waarbij er meer dan 3 miljoen voedselpakketten werden uitgereikt en er werkverschaffing was voor 1,2 miljoen mensen. Hoewel het gemiddelde inkomen van een Braziliaan in het jaar1999 US$ 313,30 bedroeg, ontving men in het noordoosten slechts US$ 145 per maand (het laagste van het land). Kinderen zouden volgens de wet naar school moeten gaan tot 14 jarige leeftijd. Toch werken veel kinderen fulltime in de informele sector (14% van de kinderen tussen de 10 en 14 jaar).
Over de recente geschiedenis van Brazilië is veel informatie op internet te vinden. Wij noemen enkele websites hieronder.
Internetsites met meer informatie over Brazilië:
www.voorbeginners.info/brazilie